De eenvoudige gids voor een altijd succesvolle hydroponische plant

Geschreven door Guus L uit Deventer.

Wat is hydrocultuur en waarom kiezen voor deze methode?

De basisprincipes van hydrocultuur

Toen ik begon te experimenteren met planten zonder potgrond, raakte ik geboeid door hydrocultuur. Kort gezegd betekent hydrocultuur dat je planten kweekt zonder aarde, maar juist met water als basis. In plaats van dat wortels zich in de grond uitbreiden, groeien ze in een speciaal substraat zoals kleikorrels en krijgen ze zo direct toegang tot voedingsstoffen opgelost in het water. Het klinkt wellicht futuristisch, maar het is verrassend eenvoudig en ontzettend praktisch voor wie van planten houdt, maar niet zit te wachten op modderige handen of potgrond in huis.

Voordelen van hydrocultuur ten opzichte van traditionele teelt

Waarom zou je kiezen voor hydrocultuur? Die vraag stelde ik mezelf ook. Inmiddels weet ik: het is een echte uitkomst, vooral binnenshuis. Geen aarde betekent geen last van potgrondvliegjes of schimmels. En je hebt meer grip op het water en de voeding die je plant krijgt. Zelf vind ik het fijn dat je nooit te veel of te weinig giet — een watermeter geeft simpelweg aan wat nodig is. Daarnaast groeien planten vaak sneller en regelmatiger, omdat hun wortels niet constant naar water hoeven te zoeken. Het onderhoud is minimaal en je hoeft minder vaak te verpotten. Ideaal als je, zoals ik, graag planten om je heen hebt, maar niet dagen in de tuin wilt wroeten.

Veelvoorkomende misvattingen over hydrocultuur

Sommigen denken dat hydrocultuur ingewikkeld en alleen iets is voor professionele tuinders. Dat klopt absoluut niet! Met een beetje uitleg kun je thuis echt moeiteloos starten — en geloof me, ik ben allesbehalve een ingenieur. Een andere misvatting is dat planten op hydrocultuur niet “natuurlijk” zouden groeien of minder gezond zijn. In werkelijkheid biedt deze methode juist heel veel controle over het welzijn van je plant. En nee, je hoeft niet bang te zijn voor geur of groene, slijmerige stoffen overal: als je het systeem goed onderhoudt, blijft alles schoon en fris.

De benodigde materialen voor een succesvolle hydrocultuur plant

Benodigde basisuitrusting

Als je aan hydrocultuur wilt beginnen, is het niet nodig om een heel arsenaal aan materiaal te verzamelen. Ik heb geleerd dat een paar dingen echt onmisbaar zijn. Hieronder zet ik neer wat je nodig hebt — en waar je op moet letten.

Hydrocultuur potten

Hydrocultuur potten zijn anders dan normale bloempotten. Ze hebben vaak gaatjes onderin en worden dubbel gebruikt: een binnenpot voor het substraat en een dichte buitenpot als waterreservoir. De binnenpot heeft een opstaande rand zodat je hem makkelijk kunt optillen voor controle.

Substraat: kleikorrels en alternatieven

In plaats van aarde gebruik je een substraat. Zelf zweer ik bij kleikorrels, omdat ze water vasthouden maar ook luchtig zijn voor de wortels. Er zijn ook alternatieven, zoals steentjes, perliet, of kokosvezel, maar de keuze is afhankelijk van je plant en voorkeur. Let erop dat het substraat geen voedingsstoffen bevat, zodat je zelf kunt bepalen wat je toevoegt.

Waterstandmeter en afsluitdeksel

Een van de fijnste onderdelen van hydrocultuur vind ik de waterstandmeter. Die laat je precies zien wanneer het tijd is om bij te vullen. Geen natte of droge vingers meer na het voelen in de pot! Een afsluitdeksel op de pot voorkomt dat vuil of insecten in het water komen.

Voedingsstoffen voor hydrocultuur

Omdat er geen voedingsstoffen in het substraat zitten, voeg je speciale hydrocultuurvoeding toe aan het water. Deze voeding bevat alles wat je plant nodig heeft. Kies altijd voor een oplossing die geschikt is voor het type plant dat je hebt — er zijn verschillen tussen groeifase en bloeifase.

Het kiezen van de juiste plant voor hydrocultuur

Niet elke plant voelt zich meteen thuis in hydrocultuur, maar er zijn heel veel geschikte soorten.

Populaire kamerplanten geschikt voor hydrocultuur

• Monstera (Gatenplant)
• Pothos (Epipremnum)
• Araucaria (Kamerden)
• Spathiphyllum (Lepelplant)
• Philodendron
• Zamioculcas zamiifolia (ZZ plant)

Ik vind vooral de lepelplant ideaal: makkelijk te verzorgen, luchtzuiverend en snel resultaat zichtbaar.

Waar op letten bij de selectie?

Kijk vooral naar planten die van nature sterk zijn en die niet te veel eisen stellen aan hun omgeving. Planten met stevige wortels zijn het makkelijkst te verplaatsen van aarde naar water. Vermijd soorten die bekend staan als lastig of heel gevoelig voor veranderingen. En let op: niet elke plant is geschikt voor continu natte voeten. Kies dus bewust.

Stapsgewijze uitleg: zo start je met hydrocultuur

Voorbereiden van de plant en het wortelsysteem

Voordat ik mijn eerste plant omzette naar hydrocultuur, vond ik het een beetje spannend. Maar het is heel goed te doen als je de stappen netjes volgt. Begin met een gezonde kamerplant. Haal die voorzichtig uit de pot en verwijder alle potgrond; vooral tussen de wortels mag niks achterblijven, want aarde kan later voor problemen zorgen. Ik spoel de wortels altijd af onder lauw stromend water tot ze schoon zijn. Kapotte of rotte wortels kun je beter direct wegknippen.

Het opzetten van het hydrocultuursysteem

Plaats een laagje kleikorrels onderin de binnenpot. Zet de plant met de wortels erop en vul verder aan met kleikorrels, zodat de plant stevig staat. Zorg dat de wortels goed verspreid zijn en niet teveel worden opgepropt. Zo hebben ze genoeg ruimte om te groeien.

Vullen van het reservoir en toevoegen van voeding

Vul vervolgens het waterreservoir met schoon, bij voorkeur lauw kraanwater. Voeg de juiste hoeveelheid hydrocultuurvoeding toe volgens de aanwijzingen op de verpakking. Ik meng het liefst eerst de voeding met water in een gietertje voor een goede verdeling. Vul tot het 'optimaal' niveau; meestal is dat zo’n één derde van de pothoogte. De watermeter geeft aan wanneer je moet stoppen.

Inspiratie: hydrocultuur planten in je interieur

Kreatieve toepassingen en trends

Waar ik écht vrolijk van word, zijn de creatieve manieren waarop je hydrocultuur in huis kunt toepassen. Zet bijvoorbeeld verschillende kleine vaasjes met wortelende stekken bij elkaar op een plank. Of maak een groene hoek met glazen potten waarin wortels en water goed zichtbaar zijn. Dat doet het ook altijd goed tijdens een etentje!

Combineren van verschillende hydrocultuurplanten

Je hoeft je niet te beperken tot één soort plant: mix verschillende planten bij elkaar voor een speels effect. Zo combineer ik graag een tropische Monstera met een luchtzuiverende Zamioculcas. Let wel op dat alle planten ongeveer dezelfde behoefte hebben qua licht en temperatuur. Je kunt ook variëren in hoogtes en bladvormen voor wat extra dynamiek.

Unieke vaas- en potideeën

Alles mag! Van strakke glazen cilinders tot oude weckpotten of gerecyclede flesjes—zolang ze goed schoon zijn en niet lekken. Wissel af met transparant en ondoorzichtig, modern en vintage, voor een persoonlijke touch in je interieur. Een tip uit ervaring: zorg dat je vaas/pot groot genoeg is voor het wortelstelsel, dan groeit je plant zonder zorgen verder. Dit maakt het niet alleen functioneel, maar ook een echte blikvanger op tafel, vensterbank of bureau.