Lavendel: het geheim voor een Provençaals hoekje, zelfs op het balkon.

Geschreven door Thomas E uit Capelle aan den IJssel.

Waarom lavendel perfect is voor een Provençaals balkon

De charme van de Provence thuis

Als iemand die nooit genoeg kan krijgen van planten, is lavendel voor mij hét symbool van vakantiegevoel, zon en zuiderse sferen. Ik hoef echt niet op reis te gaan naar Zuid-Frankrijk om dat gevoel te proeven. Je brengt het gewoon naar je eigen balkon! Lavendel straalt een typische Provençaalse sfeer uit, met zijn grijsgroene bladeren en paarsblauwe bloeiaren. Het typische aroma brengt meteen een ontspannen gevoel en een warm welkom als je thuiskomt. Zelfs een klein balkon krijgt direct een totaal andere uitstraling en ik verbaas mij elke keer dat je er niet veel voor hoeft te doen.

Voordelen van lavendel op het balkon

Waarom zou ik kiezen voor lavendel op het balkon? De voordelen zijn eindeloos. Niet alleen ruikt het heerlijk en zorgt het voor een mediterrane sfeer, het is ook een plant die weinig eisen stelt – ideaal als je, net als ik, alles graag simpel houdt. Lavendel is droogtebestendig, kan tegen een stootje en is aantrekkelijk voor bijen en vlinders, wat zorgt voor meer leven op je balkon. Bovendien houdt lavendel muggen op afstand. En laten we eerlijk zijn: dat is een groot pluspunt tijdens warme zomeravonden.

Lavendelsoorten: kies de beste variëteit voor jouw balkon

Populaire lavendelsoorten voor potcultuur

Niet elke lavendel is gelijk en zeker niet allemaal even geschikt voor op het balkon. Ik kies doorgaans voor soorten die het goed doen in een pot. Dat betekent: compacte groei, veel bloemen en bestand tegen een Hollands klimaat. Vaak kom ik uit op Engelse lavendel, Franse lavendel of een hybride variant. Elk type heeft zijn eigen charme en kleine verschillen – van bloeitijd tot geur. Fijn dat er genoeg keuze is om de perfecte match voor jouw balkon te vinden.

Winterharde versus eenjarige lavendel

Wist je dat sommige lavendelsoorten zelfs de Nederlandse winter trotseren, terwijl andere enkel de zomer overleven? Ga je voor jaren plezier, kies dan voor een winterharde lavendel. Wil je elk voorjaar iets nieuws proberen, dan zijn de eenjarige varianten interessant. Op mijn balkon kies ik meestal voor winterharde soorten, zo geniet ik extra lang van de mooie grijze bladeren en frisse geur.

Engelse lavendel (Lavandula angustifolia)

Deze klassieker is favoriet. Engelse lavendel is compact, rijkbloeiend, intens geurend en goed bestand tegen kou. Zelf vind ik het fijn dat deze soort weinig verzorging vraagt en jaar na jaar terugkomt. Ideaal voor liefhebbers van langdurig plezier en sterke planten.

Franse lavendel (Lavandula stoechas)

Dit type herken je aan die grappige, konijnenoortjes bovenop de bloemaren. Franse lavendel bloeit langere tijd achter elkaar, maar is minder wintervast. Toch is het een prachtige keuze als je van een uitbundig bloeiende potplant houdt en je het geen probleem vindt om in het najaar te vervangen.

Hybridelavendel (Lavandula x intermedia)

Als je niet kunt kiezen tussen Franse en Engelse lavendel, dan is hybridelavendel misschien iets voor jou. Deze soorten zijn vaak groter, bloeien rijkelijk en combineren het beste van beide werelden: geur, kleur en stevigheid.

Waar moet je op letten bij de aanschaf?

• Kijk naar het label: is de soort winterhard?
• Controleer of de plant gezond is: fris blad, geen rotte wortels
• Kies voor compacte, volle planten in plaats van lange, dunne stengels
• Denk aan de uiteindelijke hoogte: sommige lavendels blijven klein, andere groeien flink uit

Lavendel planten op het balkon: stap voor stap

Benodigdheden voor een geslaagde start

• Grote pot (met gaten onderin)
• Potgrond gemengd met wat grof zand of fijne grind
• Lavendelplanten naar keuze
• Eventueel hydrokorrels voor extra drainage
• Schepje en gieter

De beste standplaats en potkeuze

Zelf zet ik lavendel altijd op een zonnige plek, liefst waar de plant minstens 6 uur per dag direct zonlicht krijgt. Voor de pot kies ik een groot, liefst terracotta exemplaar; zo kan overtollig water makkelijk weglopen. Te kleine potten drogen snel uit en bieden weinig ruimte aan de wortels, dus liever een maatje groter.

Grondsoort en drainage

Lavendel houdt totaal niet van natte voeten. Daarom is goede drainage essentieel. Ik meng standaard wat zand of grind door de potgrond, zodat het water vlot wegloopt. Onderaan de pot gaan hydrokorrels of potscherven voor de zekerheid. Dit voorkomt dat de wortels gaan rotten.

Geurende lavendelpotten en DIY-decoraties

• Plaats meerdere kleine potten lavendel bij elkaar voor een mini-veldje
• Maak zelf geurzakjes van gedroogde bloemen voor in huis
• Weef lavendelstengels tot een geurige krans aan de balkonreling
• Zet lavendel op tafel tussen je buitenservies voor een subtiel aroma bij het eten

Extra tips voor een geslaagd Provençaals hoekje

Inspirerende combinaties met accessoires

Met een paar simpele toevoegingen maak je jouw balkon nog persoonlijker. Ik hou van lichtgekleurde kussens, rotan stoelen en fijne plaids voor langere zomerdagen. Lantaarns of lichtslingers zorgen 's avonds voor een knusse sfeer. Even wat citroengeranium ernaast en klaar is je mini-Provence.

Lavendel oogsten en gebruiken

Het oogsten van lavendel is een feest op zich, vind ik. Snij de bloeiende aren op het hoogtepunt van hun kleur, liefst in de ochtend. Hang ze ondersteboven om te drogen – zo gaan geur en kleur optimaal mee. Gedroogde lavendel gebruik ik graag in zakjes voor tussen het beddengoed of maak er een simpel boeket van voor op tafel. Je kunt de bloemen zelfs gebruiken om olie of siroop te maken, voor een extra zuiders tintje in huis.